آنژیوگرافی

پمفلت خود مراقبتی در بیماری:
آنژیوگرافی Angiogeraphy
تایید کننده: جناب آقای دکتر افشانی

هدف کلی از آموزش به مددجو این است که ضمن آشنایی با بیماری خود قادر باشند پس از ترخیص تصمیم‌گیری درستی در قبال انجام فعالیت های روزمره و مصرف داروها و مراقبت از خود داشته باشد.

تعریف آنژیوگرافی عروق کرونر (عروق خونرسان قلب):

آنژیوگرافی عروق کرونر به معنی عکس برداری از رگ های خونرسان قلب با استفاده از تزریق یک ماه رنگی (ماده حاجب) می‌باشد. با این روش پزشک از گرفتگی یا عدم گرفتگی عروق قلبی آگاهی می‌یابد.
آنژیوگرافی از طریق کشاله ران یا از طریق مچ دست انجام می‌شود که برای انجام این روش تشخیصی نیاز به بیهوشی نیست و با بی حسی موضعی انجام می‌گیرد.
مدت زمان انجام این کار معمولا بین 15 تا 45 دقیقه طول می‌کشد.
آنژیوگرافی یکی از دقیق ترین روش‌های تشخیصی در بیماری‌های قلبی عروقی است.

آنژیوگرافی انجام می‌دهند تا:

* وجود بیماری قلبی (نظیر بیماری سرخرگ قلبی، بیماری دریچه‌ی قلب یا بیماری آئورت) را تایید یا ارزیابی نماید.
* عملکرد عضله‌ی قلب را ارزیابی نماید.
* نیاز برای درمان بیشتر (نظیر آنژیوپلاستی ‌یا جراحی بایپس) را مشخص نماید.

اقدامات قبل از آنژیوگرافی:

– شب قبل از بستری حمام کنید و موهای زائد بدن خود را از ناف تا زانوها، قفسه سینه (برای آقایان)، ناحیه زیر بغل و هر دو دست خود را اصلاح نمایید.
– حتما پزشک خود را از سابقه هر گونه بیماری، از قبیل بیماری‌های انعقاد خونی و داروهای مصرفی مطلع سازید.
– صبح روز عمل داروهای کنترل فشار خون و قلبی را با کمی آب مصرف نمایید.
– در صورت داشتن هر گونه حساسیت دارویی یا غذایی پزشک و پرستار خود را مطلع کنید.
– از خوردن و آشامیدن 6 الی 8 ساعت قبل از آنژیوگرافی خود داری کنید.
– مصرف داروه‌های رقیق کننده خون از قبیل وارفارین، اکسابین، ریوار اکسابان و اپیسکابان را سه یا پنج روز قبل از عمل قطع نمایید.
– داروه‌های کنترل‌کننده قند خون، از روز قبل متفورمین، زیپتین، سیتاگلیپتین، زیپمت و گلوکوفاژ را از یک روز قبلا از مصرف نشود و روز عمل تمام داروهای دیابتی مصرف نشوند.
– از پوشیدن زیور آلات خود داری کنید.
– حضور یک همراه در روز عمل الزامی می‌باشد.
– در صورتیکه قبلا عمل جراحی قلب باز شده‌اید، شرح عمل قلبی را همراه داشته باشید.
– کلیه مدارک پزشکی از قبیل اکوکاردیو گرافی، نوار قلب، تست ورزش، اسکن هسته‌ایی و آزمایشات را همراه داشته باشید.

آموزش به بیمار در زمینه مراقبت‌های پس از آنژیوگرافی:

1- 6 الی 8 ساعت پس از آنژیوگرافی نباید از تخت خارج شوید.
2- در صورتیکه از کشاله ران آنزیوگرافی شده‌اید یک کیسه حاوی شن روی کشاله ران قرار داده می‌شود تا از خونریزی این ناحیه جلوگیری شود به علت قرار دادن کیسه شن و عدم تحرک ممکن است دچار درد کمرخفیفی شوید؛ که برای کم کردن درد می‌توانید پای دیگر را کمی جابجا کنید.
3- در صورتیکه از مچ دست آنزیوگرافی شده‌اید، از خم کردن، حرکت شدید، فشار آوردن یا فعالیت سنگین با مچ دست خودداری کنید.
4- سر و گردن خود را بالا نیاورد و دست خود را زیر سرقرار ندهد.
5- پاهای خود را روی هم نیاندازد.
6- در صورت عطسه، سرفه و خنده جهت جلوگیری از خونریزی روی پانسمان را فشار دهد.
6- بعد از عمل تا زمانی که به شما اجازه داده نشده هیچ چیزی از راه دهان نمی‌توانید بخورید، توصیه می‌شود پس از شروع رژیم غذایی جهت سریعتر دفع شدن ماده حاجب، مایعات به میزان کافی استفاده کند.
7- در صورت بروز علائمی چون درد قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق، تهوع و استفراغ سریعا به پرستار اطلاع دهید.

مراقبت های پس از آنژیوگرافی در منزل :

1- سی‌دی و جواب آنژیوگرافی را از بخش تحویل گرفته و در نگهداری آن کوشا باشید.
2- شما می توانید بعد از ترخیص دوش بگیرید اما توصیه می‌شود.
3- داروهای خود را به موقع و به میزان تجویز شده استفاده کنید.
4- رژیم غذایی کم نمک و کم چربی را رعایت کنید.
5- در صورتیکه سابقه بیماری قند خون و یا چربی خون دارید،می بایست خود را با رژیم غذایی و دستورات دارویی طبق نظر پزشک کنترل نمایید.
6- از هیجانات شدید و محیط‌های پر اضطراب و شلوغ پرهیز نمایید.
7- از کشیدن سیگار و دخانیات پرهیز نمایید.
8- قبل از ترخیص از بیمارستان، پانسمان محل آنژیوگرافی برداشته می‌شود و نیاز به پانسمان مجدد نیست. اما لازم است این محل را تمیز و خشک نگه دارید ( از مالیدن کرم و مواد گیاهی و غیره روی آن خودداری کنید).
9- توصیه می‌شود از رانندگی طولانی مدت پرهیز نمایید و چنانچه اجبار به رانندگی مسافت طولانی دارید هر ۲ ساعت ماشین را پاک کرده کمی قدم زده و پای خود را کشیده و به آن استراحت دهید.
10- در صورتی که سفر هوایی دارید با پزشک خود مشورت کنید.
11- حتما در زمان ذکر شده بعد از ترخیص جهت ویزیت مجدد به مطب پزشک معالج مراجعه کنید.
12- از انجام ورزش‌های سنگین و کشیدن و هل دادن اجسام (بخصوص اگر از رگ دست آنژیوگرافی شده اید) تا یک هفته خودداری کنید.
13- از دویدن، کوهنوردی و یا راه رفتن سربالایی یا سرازیری تا یک هفته خودداری کنید.

توجه: در صورتی که محل آنژِیوگرافی دچار التهاب، خونریزی یا تورم شود، ضمن حفظ خونسردی دراز بکشید و به مدت ده دقیقه روی ناحیه عمل محکم فشار وارد کنید و در اسرع وقت به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.

* در صورت بروز هر یک از علائم زیر در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه کنید:

– درد متوسط تا شدید در محل آنژیوگرافی و یا درد عضوی که آنژیوگرافی شده
– احساس گرمی در محل آنژیوگرافی که می تواند دلیل خونریزی باشد.
– احساس ضعف، گرفتگی یا بی حسی در عضوی که آنژیوگرافی شده ( آنژیوگرافی از راه دست یا پا)
– قرمزی و ترشح در محل آنژیوگرافی
– تب بالای ۳۸ درجه
– احساس سردی و بی حالی عمومی یا احساس سردی و گزگز در پای مربوطه
– ضایعات پوستی